​Huyện Xuân Lộc là huyện miền núi được thành lập năm 1991 trên cơ sở chia tách huyện Xuân Lộc (cũ). Toàn huyện có 15 đơn vị hành chính (14 xã và 01 thị trấn); với 92 ấp (khu phố) được chia thành 1.383 Tổ nhân dân; Diện tích tự nhiên toàn huyện là 727,19 km², là huyện đứng thứ tư trong toàn tỉnh về diện tích tự nhiên và chiếm 12,34% diện tích tự nhiên của tỉnh Đồng Nai; dân số hiện nay có 53.385 hộ với 244.310 nhân khẩu (trong đó: dân số sống ở đô thị là 18.344 người, chiếm tỷ lệ 7,5%, dân số sống ở nông thôn là 225.966 người, chiếm tỷ lệ 92,49%); tỷ lệ tăng dân số tự nhiên là 0,91%. Trên địa bàn huyện có 92 Nhà Văn hóa các ấp, khu phố được đầu tư xây dựng, trang bị đầy đủ cơ sở vật chất… cơ bản đáp ứng cho việc hội họp và tổ chức các hoạt động văn hoá, văn nghệ; việc tổ chức họp dân, sinh hoạt văn hóa, văn nghệ, học tập, tuyên truyền của ấp, khu phố được thuận lợi góp phần vào việc đẩy mạnh nếp sống văn hoá trong khu dân cư, nâng cao hiệu quả xây dựng ấp, khu phố văn hoá, gia đình văn hoá; từ đó đã tạo điều kiện thuận lợi cho Chi ủy, Ban Công tác Mặt trận; Ban ấp, khu phố nâng cao chất lượng hoạt động, nhất là trong việc tổ chức sinh hoạt chào cờ sáng thứ Hai hàng tuần, là nơi sinh hoạt văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao, vui chơi giải trí, là điểm thường xuyên mở các lớp học nghề vào buổi tối, tạo không khí đoàn kết, góp phần nâng cao mức hưởng thụ văn hóa, nhu cầu học tập của nhân dân trong ấp, khu phố. 

Xác định công tác cán bộ là quan trọng nên huyện Xuân Lộc đã rất ưu tiên cho hoạt động của hệ thống tổ chức khu, ấp. Thường xuyên cử cán bộ khu, ấp tham gia các lớp đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn nâng cao trình độ, năng lực công tác, kỹ năng điều hành công việc. Theo đó đến nay, Đội ngũ cấp ủy các chi bộ khu, ấp cơ bản có trình độ chuyên môn và lý luận chính trị, từ đó chất lượng đội ngũ cán bộ của hệ thống khu, ấp được đảm bảo đã giúp hoạt động ở cơ sở được nâng cao. Hiện nay cấp ủy và người đứng đầu cấp ủy các chi bộ khu, ấp đã nắm được các quy định về chức năng, nhiệm vụ của loại hình chi bộ ở địa bàn dân cư. Các khu, ấp cũng luôn chú trọng lãnh đạo cán bộ, đảng viên và nhân dân thực hiện tốt đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; làm tốt công tác lãnh đạo, vận động nhân dân tham gia tích cực phong trào thi đua xây dựng nông thôn mới và nông thôn mới nâng cao, góp phần đưa Xuân Lộc trở thành huyện đầu tiên cả nước đạt chuẩn nông thôn mới, hiện nay đang nỗ lực xây dựng huyện đạt danh hiệu nông thôn mới kiểu mẫu. Trong hoạt động, các khu, ấp đã từng bước đổi mới nội dung, hình thức hội họp theo hướng đi sâu bàn bạc từng chuyên đề, như phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững quốc phòng - an ninh ở địa phương..., Trong đó, các chi hội nông dân, tích cực tập hợp, vận động hội viên thi đua sản xuất - kinh doanh giỏi, giảm nghèo bền vững; vận động nông dân ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, đưa cơ giới hóa vào sản xuất nông nghiệp, xây dựng mô hình kinh tế tập thể; nâng cao vai trò trách nhiệm trong phát triển nông nghiệp - nông thôn…, Hoạt động của các chi hội phụ nữ, ngoài việc tuyên truyền, vận động hội viên thực hiện tốt các đề án của Chính phủ, Các chị em thường xuyên giúp đỡ nhau phát triển kinh tế, tạo việc làm, tăng thu nhập. Hiện nay ở Xuân Lộc có nhiều mô hình hay do chị em phụ nữ làm chủ, như mô hình “Nuôi heo đất”, “Hũ gạo tình thương”, “Bữa cơm vì bệnh nhân nghèo”, “Tiết kiệm từ rác thải”... góp phần lớn vào an sinh xã hội trên địa bàn. Các chi hội cựu chiến binh thì tập trung giáo dục cán bộ, hội viên gương mẫu trong thực hiện đường lối, chủ trương, nghị quyết của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước. Đặc biệt, đã duy trì được việc phối hợp tham gia phản biện xã hội, giám sát thực hiện quy chế dân chủ cơ sở, chỉ thị, nghị quyết của cấp ủy, chính quyền các cấp. Bồi dưỡng lý tưởng, lòng yêu nước cho thế hệ trẻ; giúp đỡ người hoàn lương tái hòa nhập cộng đồng. Trong khi đó, các chi đoàn, chi hội thanh niên đã phát huy tinh thần xung kích trên mọi lĩnh vực đời sống xã hội, luôn đi đầu vì cuộc sống cộng đồng. Có thể nói, cấp Ấp, Khu phố là nơi quyết định mọi thành bại trong triển khai đến nhân đân việc thực các chủ trương đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của nhà nước. Nhìn chung, tất cả các công việc liên quan trực tiếp quyền lợi và nghĩa vụ của dân đều được Ban ấp, khu phố mời nhân dân tham dự, thảo luận dân chủ và thống nhất quyết định thực hiện. Từ đó, góp phần thực hiện công tác xoa sđói giảm nghèo, chăm lo phát triển kinh tế gia đình, đồng thờ giữ vừng tình hình trật tự an toàn xã hội tại địa phương. Nổi bật là công tác tham gia thực hiện các chính sách về Bảo hiểm y tế, Bảo hiểm xã hội, việc thu gom rác thải sinh hoạt trong cộng đồng dân cư được các ấp, khu phố thực hiện có hiệu quả.

Theo thống kê: trong năm 2020 Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam các xã, thị trấn phối hợp chính quyền và các ban, ngành đoàn thể tổ chức 69 đợt ra quân làm vệ sinh môi trên các tuyến đường giao thông nông thôn... có hơn 6.750 lượt người tham gia; trong các đợt ra quân đã phát quang bụi rậm, khơi thông cống rãnh được hơn 35 km và lắp đặt 03 cống thoát nước; trồng cây xanh trên 58 tuyến giao thông với chiều dài hơn 67km, thu gom trên 9.350 kg rác thải các loại. Phối hợp với các ban ngành, đoàn thể xã, thị trấn tuyên truyền vận động 100% hộ dân ký cam kết bảo vệ môi trường. Tổ chức duy trì vận động nhân dân chăm sóc cây xanh, thảm cỏ dọc trên các tuyến đường. Huy động gần 2.500 công lao động dọn vệ sinh, thu gom rác trên các tuyến đường tự quản. Ban Chỉ đạo phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở 15/15 xã, thị trấn đã xây dựng và triển khai Đề án xây dựng và giữ vững ấp, khu phố đối với 92/92 ấp, khu phố. Kết quả phong trào xây dựng khu phố, ấp văn hóa, năm 2020 trên địa bàn toàn huyện có 92/92 khu, ấp đạt chuẩn văn hóa, đạt tỷ lệ 100%; 14/14 xã trên địa bàn huyện tiếp tục giữ vững danh hiệu xã văn hóa nông thôn mới, đạt tỷ lệ 100%. Toàn huyện có trên 53 ngàn hộ đăng ký xây dựng gia đình văn hóa, đạt tỷ lệ đăng ký 99,74%. Qua xét duyệt có trên 52.700 hộ đạt danh hiệu gia đình văn hóa, đạt tỷ lệ 99,34%. Về xây dựng gia đình kiểu mẫu, tổ nhân dân kiểu mẫu, năm 2020 toàn huyện có 3.248 gia đình kiểu mẫu, đạt tỷ lệ 26%, có 22/292 tổ nhân dân đề nghị công nhận tổ nhân dân kiểu mẫu. Trên địa bàn huyện, duy trì sinh hoạt của 79 câu lạc bộ gia đình phát triển bền vững với 1.194 thành viên; 93 địa chỉ tin cậy cộng đồng; 97 nhóm phòng chống bạo lực gia đình với 522 thành viên; 55 địa chỉ tạm lánh có 171 thành viên và 5 câu lạc bộ nam giới nói không với bạo lực gia đình gồm 30 thành viên. Qua thống kê, toàn huyện có gần 96.500 người luyện tập thể dục thể thao thường xuyên, đạt tỷ lệ 42,6%;  100% số trường tham gia thể dục thể thao nội khóa, ngoại khóa, trong năm 15 xã, thị trấn tổ chức được 32 giải thể dục thể thao quần chúng, cấp huyện tham gia 07 giải thể dục thể thao trong và ngoài tỉnh.

          Việc thực hiện phát triển kinh tế, xã hội, công tác xây dựng nông thôn mới nâng cao và mô hình tuyến đường tự quản, tuyến đường kiểu mẫu gắn với công tác bảo vệ môi trường, thu gom rác thải cũng có nhiều chuyển biến. Thể hiện rõ nét về vai trò của ấp, khu phố trong phát triển kinh tế, xã hội gắn với xây dựng nông thôn mới nâng cao là công tác phối hợp tuyên truyền trong nhân dân về mục tiêu xây dựng nông thôn mới nâng cao. Đã phát huy vai trò chủ thể của nhân dân trong việc tích cực tham gia vào quá trình xây dựng quy hoạch và thực hiện quy hoạch xây dựng Nông thôn mới; chủ động và sáng tạo trong xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội ở nông thôn; trực tiếp trong phát triển kinh tế và tổ chức sản xuất công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn; tích cực, sáng tạo trong xây dựng và gìn giữ đời sống văn hoá - xã hội, môi trường ở nông thôn; đồng thời, phát huy chủ thể là nhân tố góp phần quan trọng vào xây dựng hệ thống chính trị - xã hội vững mạnh, bảo đảm an ninh trật tự xã hội ở cơ sở… Nhìn chung, tất cả các công việc liên quan trực tiếp quyền lợi và nghĩa vụ của dân đều được Ban ấp, khu phố mời nhân dân tham dự, thảo luận dân chủ và thống nhất quyết định thực hiện.

UBND huyện và UBND các xã, thị trấn duy trì thực hiện tốt công tác tiếp công dân theo quy định, trong kỳ đã tiếp 423 lượt người, tăng 83 lượt so với cùng kỳ năm 2019. Nội dung tiếp công dân: chủ yếu liên quan đến việc thu hồi đất thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn huyện; việc ngăn chặn cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất do có tranh chấp về hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất; tranh chấp đường đi, tranh chấp sử dụng đất, cấp phép xây dựng, chuyển mục đích sử dụng đất, ô nhiễm môi trường,... Kết quả số vụ việc giải quyết và chuyển cơ quan chức năng, UBND các xã, thị trấn tham mưu giải quyết đạt 100%. Về công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo: Trong kỳ, tiếp nhận 369 đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị và phản ánh, tăng 177 đơn so với cùng kỳ năm 2019.

Trong công tác an sinh xã hội, từ các phong trào “uống nước nhớ nguồn”, “đền ơn đáp nghĩa”, thăm hỏi các Mẹ Việt Nam anh hùng, gia đình chính sách, đối tượng bảo trợ xã hội, các gia đình khó khăn luôn được quan tâm, thực hiện hiệu quả. như toàn huyện đã xây dựng và bàn giao mới 44 căn nhà, sửa chữa 10 căn tình thương; xây 02 căn nhà tình nghĩa trị giá trên 4,2 tỷ đồng; tặng học sinh nghèo hiếu học 07 xe đạp;  458 suất học bổng; 867 thẻ bảo hiểm y tế cho người nghèo; trao 31 con bò giống; tặng gần 13 ngàn phần quà trị giá trên 3,2 tỷ đồng; khám bệnh phát thuốc miễn phí cho hơn 1.200 người nghèo, trị giá 158 triệu đồng; vận động 100% cơ quan, đơn vị nhận đỡ đầu, phụng dưỡng 81 gia đình chính sách, trong đó có 06 Mẹ Việt Nam anh hùng, bình quân 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng/gia đình/tháng.  Nét nổi bật là, công tác hỗ trợ các đối tượng bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19: hàng chục tấn gạo, đò dùng nhu yếu phẩm, khẩu trang vải đã được trao đền tận tay những người dân còn khó khăn.

Chính từ những kết quả đạt được của các ấp, khu phố đã góp phần quan trọng trong sức phát triển KTXH của huyện. cụ thể: Giá trị sản xuất xã hội  trong năm 2020 đạt trên  25.545 tỷ đồng, đạt 99,8% KH, tăng 8,8% so với năm 2019 (NQ: 8,5 - 9%).Tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn ước đạt 387.032 triệu đồng, đạt 104,34% KHPL, bằng 88,27% so cùng kỳ; dự kiến đến cuối năm 2020 có 10/14 xã  đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao gồm Xuân Định, Xuân Thọ, Xuân Hiệp, Suối Cát, Xuân Phú, Bảo Hòa ;Lang Minh, Suối Cao; Xuân Trường và Xuân Tâm. Các xã còn lại đạt từ 39/53 đến 47/53 chỉ tiêu. Trong đó Huyện đã trình đề nghị thẩm định, công nhận kiểu mẫu đối với xã Bảo Hòa, hiện đang xây dựng hoàn chỉnh hồ sơ trình công nhận cho xã Xuân Thọ, Xuân Định.

Thời gian tới huyện tiếp tục quan tâm công tác tạo nguồn cán bộ ở khu, ấp, trong đó ưu tiên cán bộ trẻ, cán bộ có năng lực và nhiệt tình công tác. Các cơ quan, đơn vị huyện thường xuyên theo dõi, giúp đỡ, giải quyết những khó khăn, vướng mắc cho cơ sở. Hệ thống khu, ấp quan tâm chăm lo lợi ích thiết thực của đoàn viên, hội viên và nhân dân, phát huy được sức mạnh của các tầng lớp nhân dân thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chung của huyện.